MTSK Sıkça Sorulan Sorular

Özel Motorlu Taşıt Sürücü Kursları Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursları Direksiyon Uygulama Sınavlarındaki değerlendirme kriterleri nelerdir?

Özel motorlu taşıt sürücüleri kursu direksiyon uygulama sınavları, Millî Eğitim Bakanlığı Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliği Ek-3/Ek-4 Direksiyon Eğitimi Dersi Sınav Değerlendirme Formlarında yer alan kriterlere göre yapılmaktadır. 

Özel iş makineleri sürücü eğitimleri ve belgelendirme işlemleri;

1- 1983-1997 yılları arasında kamu kurum ve kuruluşları teknik birimlerince kendi elemanlarını yetiştirmek amacıyla eğitim ve sınav yaparak belge düzenlenmesi yoluyla, bünyesinde teknik birim bulunmayan kurumlar ise bu belgeyi vermeye yetkili diğer gerçek veya tüzel kişilerle kamu kurum ve kuruluşlarının imkanlarından yararlanmak suretiyle yürütülmüş,

2- 1997-2008 yılları arasında Makine Mühendisleri Odası, Tarım İl Müdürlükleri, Köy Hizmetleri İl Müdürlükleri ve Karayolları İl Müdürlükleri tarafından yürütülmüş,

3- 2008’den itibaren de Karayolları Trafik Kanununun 42 inci maddesinin sekizinci fıkrasında yer alan; “İş makinesi sürücülerinin eğitimleri ve sınavda başarılı olanların belgeleri, Millî Eğitim Bakanlığınca veya Millî Eğitim Bakanlığınca yetkilendirilen kurumlarca verilir. Bu kurumların işleyişine ilişkin usul ve esaslar ile uygulanacak öğretim programları Millî Eğitim Bakanlığınca belirlenir.” hükmü gereğince bu sorumluluk tamamen Bakanlığımıza verilmiş olup mevcut sertifikalar ilçe/il millî eğitim müdürlüklerinde sisteme işletilmektedir.

25/02/2003 tarihinden önce sürücü belgesine sahip olanlar, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından sunulan hizmet aracılığıyla e-devlet sistemi üzerinden belirtilen harç miktarını yatırıp başvuru yaparak SRC2 ve SRC4 belgesi alabilmektedirler. Ancak 2003 yılı sonrasında sürücü belgesi olanların SRC belgelerini alabilmeleri için Millî Eğitim Bakanlığı Özel Ulaştırma Hizmetleri Mesleki Eğitim ve Geliştirme Kurslarından eğitim alarak yapılacak olan teorik ve uygulama sınavlarının her ikisinden de başarılı olmaları şartı aranmaktadır. 

Özel motorlu taşıt sürücü kurslarında verilen eğitimlerin ücreti ile sınav ücretleri Millî Eğitim Bakanlığı Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliği’nin “Kursiyer ve sınav ücretleri ile görev alanlara ödenecek ücretler” başlıklı 43’üncü maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “Kurslarca belirlenerek ilan edilecek ders saati ücretleri, kursun eğitim maliyeti ve kursiyerin girebileceği sınav ile sınavda kullanılacak araçların yakıt (ve personel giderleri de dikkate alınarak 7 kişiden oluşan komisyon tarafından 1 Şubat tarihinden itibaren bir yıl süreyle uygulanmak üzere her yıl Ocak ayında belirlenen ders saati ücretlerinden az olamaz. Komisyon, vali veya görevlendireceği vali yardımcısının başkanlığında; il milli eğitim müdürü, ilçe milli eğitim müdürlerinden biri, il milli eğitim müdürlüğünde özel motorlu taşıt sürücüleri kurslarından sorumlu milli eğitim müdür yardımcısı/şube müdürü, ilçe milli eğitim müdürlüğünde özel motorlu taşıt sürücüleri kurslarından sorumlu şube müdürlerinden biri, il ticaret odası başkanlığı temsilcisi ve sürücü kurslarına ait sivil toplum kuruluşu temsilcisinden oluşur. Komisyon tarafından tespit edilen ders saati ücretinden az olmamak üzere kurslar tarafından belirlenen ders saati ücreti Ocak ayı sonuna kadar Özel Öğretim Kurumları Modülüne girilir.” hükmü doğrultusunda belirlenmektedir.

Karayolu Trafik Yönetmeliği’nin “Sürücü Belgelerine Dair Esaslar” başlıklı 85’inci maddesinin ikinci fıkrasındaki

“B sınıfı sürücü belgesi ile;

  1. a) Deneyim bakımından en az 2 yıllık B sınıfı geçerli sürücü belgesine sahip olmak,
  2. b) Sürücü Adayları ve Sürücülerde Aranacak Sağlık Şartları ile Muayenelerine Dair Yönetmelikte iki tekerlekli araçları kullanacaklar için aranan sağlık şartlarını taşımak,
  3. c) Başvuru tarihinden itibaren geriye doğru beş yıl içinde 2918 sayılı Kanuna istinaden daha önce sürücü belgesi geçici veya daimi olarak geri alınmamış olmak,

koşullarıyla Millî Eğitim Bakanlığı Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliğinde bu fıkrada belirtilen şartları taşıyanlar …” hüküm doğrultusunda özel motorlu taşıt sürücüleri kurslarına kayıt olmaları, Özel MTSK Modülüne eğitim planlamalarının yapılarak kursun kayıtlı sınav araçlarıyla “A1” sınıfı sertifika için (6 saat) direksiyon eğitimlerini almaları ve yapılacak direksiyon eğitimi dersi uygulama sınavında başarılı olmaları durumunda sertifika düzenlenmektedir.

Eğitim personelinin görevlendirilmesinde direksiyon eğitimi dersi için en az ortaöğretim, diğer dersler için en az yüksekokul mezunu olmak üzere aşağıdaki şartlar aranır:

  1. a) İlk yardım dersi için İlk Yardım Yönetmeliği kapsamında alınmış geçerliliği devam eden ilk yardım eğitmeni sertifikası veya ilkyardımcı/ilk yardım kurs bitirme belgesi ile birlikte eğiticilerin eğitimi kurs bitirme belgesi sahibi olmak,
  2. b) Trafik ve çevre dersi ile trafik adabı dersi için en az üç yıllık sürücü belgesi sahibi olmak şartıyla,

1) Üniversitelerin trafik ve çevre bilgisi ile ilgili alanlarından mezun olmak ya da

2) Bakanlık veya millî eğitim müdürlüklerince verilmiş “Trafik ve Çevre Öğreticiliği Belgesi” sahibi olmak gerekir.

  1. c) Araç tekniği dersi için;

1) Üniversitelerin otomotiv bölümleri lisans veya ön lisans mezunu olmak ya da

2) Bakanlık veya millî eğitim müdürlüklerince verilmiş “Araç Tekniği Öğreticiliği Belgesi” veya “Direksiyon Eğitimi Öğreticiliği Belgesi” sahibi olmak gerekir.

ç) Direksiyon eğitimi dersi için;

1) Üniversitelerin direksiyon eğitimi ile ilgili alanlarından ön lisans veya lisans mezunu olup öğreticilik yapacağı sınıftan sürücü belgesi sahibi olmak ya da

2) En az ortaöğretim mezunu olup öğreticilik yapacağı sınıftan en az üç yıllık sürücü belgesi sahibi olmaları koşuluyla Bakanlık veya millî eğitim müdürlüklerince verilmiş “Direksiyon Eğitimi Öğreticiliği Belgesi”ne sahip bulunmak (Herhangi bir sınıftan “Direksiyon Eğitimi Öğreticiliği Belgesi” bulunanlar daha sonra başka bir sınıf sürücü belgesi aldığında o sınıfa ait hizmet içi eğitim tamamlama kursuna katılarak başarılı olmaları halinde yeni sertifika grubunda da eğitim verebilirler.)

Sürücü kurslarında çalışan personelin sosyal güvenceleri 4857 sayılı İş Kanunu hükümlerine göre güvence altına alınmıştır.

Direksiyon eğitimi dersi sınavı uygulama ve değerlendirme komisyonu; Bakanlıkça verilmiş 96 veya 120 saatlik motorlu taşıt sürücüleri kursu direksiyon eğitimi dersi sınav sorumlusu belgesi ile 12 saatlik motorlu taşıt sürücüleri kursu uygulama sınav sorumlusu hizmet içi eğitim tamamlama belgesi bulunan, en az yüksekokul mezunu, en az üç yıl önce alınmış ve kursiyerin alacağı sürücü sertifikası sınıfından sürücü belgesi bulunanlar arasından oluşturulur. Görev alacaklar, Genel Müdürlük, il/ilçe millî eğitim müdürlüğü personeli, il/ilçe millî eğitim müdürlüğüne bağlı resmî kurumların, resmî okulların öğretmeni veya diğer personeli arasından seçilir. 

Direksiyon uygulama sınavı değerlendirmeleri Millî Eğitim Bakanlığı Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliği Ek-3 ve Ek- 4’te belirtilen maddelere göre tablet üzerinden yapılmaktadır.

Direksiyon uygulama sınav tarihleri sürücü kursunun bağlı olduğu il/ilçe millî eğitim müdürlüğünce belirlenmektedir. Kursiyerler direksiyon uygulama sınavlarına giriş belgelerinde belirtilen tarih ve saatte girmek zorundadırlar. Sınav süresi 35 dakikadır.

Kursiyerlerin 1.direksiyon aşaması için dört hakkı bulunmaktadır. İlk dört hakkında başarısız olunması durumunda ikinci dört hak verilir. 1. direksiyon aşamasında başarısız olan kursiyerler her sınavın sonunda başarısız aday eğitimi almak zorunda olup 2 saatlik eğitim ücreti ile sınav ücretini yatırmak zorundadır. 2. direksiyon aşamasında ise yalnızca sınav ücreti ödenir.

Teorik ve direksiyon eğitimi dersi sınavlarına herhangi bir nedenle girmeyenlerle teorik sınavda başarısız olanlar, yeniden kursa devam etmeksizin ve kurs ücreti ödemeden aralıksız üç kere daha sınavlara girebilirler. Direksiyon eğitimi dersi sınavına girip başarısız olan kursiyerler ise başarısız oldukları her sınavdan sonra kayıtlı oldukları kurstan, ilan edilen ders ücretini ödemeleri ve en az iki saat direksiyon eğitimi dersi almaları şartıyla toplam üç sınav dönemi daha sınavlara girebilirler.

e-Sınavda başarılı olabilmek için  en az 70 (yetmiş )puan almak gerekir. 

Sertifika Türü İlk Yardım Dersi Trafik ve Çevre Dersi Araç Tekniği Dersi Trafik Adabı Dersi Toplam Soru Sayısı Sınav Süresi
Bütün Sertifika    Sınıflarında 12 23 9 6 50 45 dakika

Öğrenim ücretini ders saati ücreti olarak belirleyen kurumlarda dönem başlamadan ayrılanlara öğrenim ücretinin yüzde onu dışındaki kısmı iade edilir. Dönem başladıktan sonra ayrılanlara öğrenim ücretinin yüzde onu ile öğrenim gördüğü ders saati sayısına göre hesaplanan miktarın dışındaki kısmı iade edilir.

Sürücü kurslarında teorik ve direksiyon eğitimleri verilmektedir. Teorik eğitimler; trafik ve çevre,  ilkyardım, araç tekniği ve trafik adabı derslerinden oluşmaktadır. Bu eğitimlerin süreleri şöyledir:

Bütün sertifika sınıflarında trafik ve çevre dersi 16, ilk yardım dersi 8, araç tekniği dersi 6, trafik adabı dersi 4 saat teorik olarak verilir. Direksiyon eğitim derslerine ise direksiyon usta öğreticisi tarafından kursiyerin akan trafikte eğitim alacak düzeye ulaştığına karar verilinceye kadar direksiyon eğitim alanında veya simülatör üzerinde devam edilir.
Akan trafikte eğitim alacak düzeye gelen kursiyerlerin direksiyon eğitimi ders süreleri;

a) “M”, “A1”, “A2”, “A (24 yaşını doldurup iki yıllık deneyim şartı aranmayan)” ve “B1” sınıfı sertifikalar için 12 saat,

b) “A” sınıfı sertifikalar için 6 saat,

c) “B” sınıfı sertifikalar için 14 saat,

ç) “D1” sınıfı sertifikalar için 7 saat

d) “D” sınıfı sertifikalar için 14 saat,

e) “C1” sınıfı sertifikalar için 10 saat,

f) “C” sınıfı sertifikalar için 20 saat,

g) “BE”, “C1E”, “CE”, “D1E” ve “DE” sınıfı sertifikalar için 6 saat,

ğ) “F” sınıfı sertifikalar için 12 saattir.

Bu eğitimlerin tamamı zorunludur.

2918 sayılı Trafik Kanununa göre öğrenim durumu itibarıyla en az ilkokul düzeyinde eğitim almış olanlar ile Halk Eğitim Merkezleri tarafından verilen 2. Kademe Okur-Yazar Belgesi olanlar sürücü belgesi alabilir.

Kurslara kaydolacak kursiyerlerden aşağıda belirtilen bilgi ve belgeler istenir.

  1. a) Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı kursiyerlerden;

1)  Kayıt esnasında görülüp iade edilmek üzere fotoğraflı T.C. Kimlik Kartı,

2) Diploma veya diploma yerine geçen belge veya kamu kurum/kuruluşlarından alınan öğrenim durumunu bildirir belgenin aslının görülerek kurs müdürlüğünce onaylı örneği,

3) Son altı ayda çekilmiş iki adet biyometrik fotoğraf,

4) 26/9/2006 tarihli ve 26301 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sürücü Adayları ve Sürücülerde Aranacak Sağlık Şartları ile Muayenelerine Dair Yönetmelik hükümlerine göre alınmış sürücü olur raporu,

5) Sürücü belgesi almasına engel teşkil edecek bir sabıka kaydının olmadığına dair barkotlu belge (Kurslara kaydolacak kursiyerlerin, sürücü belgesi almasına engel teşkil edecek bir sabıka kaydının olmadığı Bakanlık tarafından yetkili adlî mercilerden teyit edilir. Gerçeğe aykırı beyanda bulunduğu tespit edilen kursiyerler sınava alınmazlar, sınava alınmış olsalar dahi sınavları geçersiz sayılır ve Özel MTSK Modülünden kaydı silinir.)

6) Sahip olduğu sürücü belgesi dışında sertifika alacaklar için mevcut sürücü belgesinin fotokopisi,

7) 18 yaşını doldurmamış kursiyerler için veli/vasi muvafakatnamesi,

  1. b) Yabancı uyruklu kursiyerlerden;

1) Pasaportun noter tasdikli Türkçe tercümesi veya geçici koruma kimlik belgesi,

2) Kursa kayıt yaptıracağı tarih itibarıyla Türkiye’de en az altı ay kalacağını gösteren ikametgâh izni/öğrenim vizesi/çalışma izin belgesi,

3) Öğrenim belgesinin noter tasdikli Türkçe tercümesi,

4)Sürücü Adayları ve Sürücülerde Aranacak Sağlık Şartları ile Muayenelerine Dair Yönetmelik hükümlerine göre alınmış sürücü olur raporu,

5)Son altı ayda çekilmiş iki adet biyometrik fotoğraf,

6)18 yaşını doldurmamış kursiyerler için veli/vasi muvafakatnamesi,

7) Sürücü belgesi almaya engel teşkil edecek bir sabıka kaydının olmadığına dair 7/9/2005 tarihli ve 25929 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Adlî Sicil Yönetmeliğinin 10 uncu maddesine göre Cumhuriyet başsavcılıkları/kaymakamlıklardan alınacak belge,

  1. c) 2918 sayılı Kanunun 118’inci maddesi gereği sürücü belgeleri iki ay süre ile geri alınması sebebiyle eğitime tabi tutulacaklardan sürücü belgesinin geri alındığına dair belge istenir.

ç) Aday sürücü belgesi iptal edilenlerden tabi tutulacakları psikoteknik değerlendirmeye ve psikiyatri uzmanı muayenesi sonucunda sürücülüğe engel hali bulunmadığını gösterir belge istenir. Psikoteknik değerlendirme merkezi ile psikiyatri uzman rapor sonucunun farklı olması halinde psikiyatri uzmanı kararı geçerlidir. Aday sürücü belgesi iptal edilenlerden varsa iptal nedenlerinde yer alan geri alma süreleri dolmadan müracaat kabul edilmez.

  1. d) 2918 sayılı Kanunun ilgili maddeleri gereği sürücü belgeleri geçici veya daimi olarak iptal edilenlerin kursa kayıt olabilmeleri için ayrıca tabi tutulacakları psikoteknik değerlendirme ve psikiyatri uzmanı muayenesi sonucunda sürücülüğe engel hali bulunmadığını gösterir belge istenir. Psikoteknik değerlendirme merkezi ile psikiyatri uzman rapor sonucunun farklı olması halinde psikiyatri uzmanı kararı geçerlidir.

Aday sürücülük süresi içerisinde 2918 sayılı Kanunun;

  1. a) 47 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin üç kez ihlal edilmesi,
  2. b) 48 inci veya 118 inci maddelerine istinaden sürücü belgelerinin geri alınması,
  3. c) 51 inci maddesinin üç kez ihlal edilmesi,

ç) 53 üncü maddesinin ikinci fıkrasının üç kez ihlal edilmesi,

  1. d) 74 üncü maddesinin üç kez ihlal edilmesi,
  2. e) Koruyucu tertibatın kullanılması ile ilgili 78 inci maddesinin üç kez ihlal edilmesi hallerinden herhangi birinin gerçekleşmesi veya araç cinsine bakılmaksızın 0,20 promilin üzerinde alkollü olarak araç kullanıldığının tespit edilmesi veya toplam 75 ceza puanının aşılması durumunda sürücü belgesi trafik görevlilerince iptal edilir.

Belgesi iptal edilenlerin tekrar sürücü belgesi alabilmeleri için; sürücü kurslarına devam etmeleri ve yapılan sınavlarda başarılı olarak motorlu taşıt sürücüsü sertifikası almaları gerekir. Bu kişilerin sürücü kurslarında eğitime başlayabilmeleri için tabi tutulacakları psiko-teknik değerlendirme ve psikiyatri uzmanı muayenesi sonucunda sürücülüğe engel hali bulunmadığını gösterir belgenin sürücü kursuna ibrazı ve varsa iptal nedenlerinde yer alan geri alma süreleri kadar zamanın geçmiş olması zorunludur.

01/01/2016 tarihinden itibaren ilk defa sürücü belgesi alanlar ile herhangi bir sebeple sürücü belgesi iptal edilmiş olup da yeniden sürücü belgesi alanlar, belgenin alındığı tarihten itibaren iki yıl süreyle aday sürücü olarak kabul edilir.

Adli sicillerinde, 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 188, 190 ve 191 inci maddeleri, 21/3/2007 tarihli ve 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununun 4 üncü maddesinin yedinci fıkrası, 10/7/1953 tarihli ve 6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanunun 12 nci maddesinin ikinci ve takip eden fıkralarında belirtilen suçlardan hüküm giydiğine dair kayıt bulunmaması zorunludur.

26/9/2006 tarihli ve 26301 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sürücü Adayları ve Sürücülerde Aranacak Sağlık Şartları ile Muayenelerine Dair Yönetmelikte belirtilen şartlara göre düzenlenir.

Sürücü belgesi alacakların;

a) Yaş bakımından;
1) M, A1 ve B1 sınıfı sürücü belgesi alacakların 16,
2) A2, B, BE, C1, C1E, F ve G sınıfı sürücü belgesi alacakların 18,
3) A sınıfı sürücü belgesi alacakların 20 (gücü 15 kilovatı aşan üç tekerlekli motosikletler için 21,
4) C, CE, D1 ve D1E sınıfı sürücü belgesi alacakların 21,
5) D, DE sınıfı sürücü belgesi alacakların 24
yaşını bitirmiş olmaları,
  1. b) Deneyim bakımından;

1) A sınıfı sürücü belgesi alacakların en az iki yıllık A2 sınıfı, (24 yaşını dolduranlarda deneyim şartı aranmaz)

2) C1, C, D1 ve D sınıfı sürücü belgesi alacakların en az B sınıfı,

3) BE sınıfı sürücü belgesi alacakların B sınıfı,

4) CE sınıfı sürücü belgesi alacakların C sınıfı,

5) C1E sınıfı sürücü belgesi alacakların C1 sınıfı,

6) DE sınıfı sürücü belgesi alacakların D sınıfı,

7) D1E sınıfı sürücü belgesi alacakların D1 sınıfı

sürücü belgesine sahip olmaları gerekmektedir

09/07/2024 tarihi itibariyle Milli Eğitim Bakanlığı Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliği’nin “sertifikaların sürücü belgesine dönüştürülmesi” başlıklı 45. maddesinin üçüncü fıkrasında değişiklik yapılarak sertifikaların 2 yıl içerisinde sürücü belgesine dönüştürülmesi gerektiğine ilişkin hüküm ilgili fıkra metninden çıkarılmıştır. İlgili fıkranın yürürlükteki hali “Sertifikalar sürücü belgesi ile değiştirilmedikçe karayolunda araç kullanma yetkisi vermez.” şeklindedir.

Sürücü belgesi almak isteyenler, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu ve Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliği gereği motorlu taşıt sürücüleri kurslarına kayıt olup gerekli eğitimlere katılarak yapılacak teorik ve direksiyon uygulama sınavlarında başarılı olmaları halinde sürücü sertifikasını almaya hak kazanırlar. Kazanılan sertifikalar il/ilçe nüfus ve vatandaşlık müdürlüklerince sürücü belgesine dönüştürülmektedir.

Motorlu Taşıt Sürücü Kursları ile ilgili talepler öncelikle sürücü kursunun bağlı bulunduğu il/ilçe millî eğitim müdürlüklerine yapılabilmekte olup çözüm bulunamadığı takdirde Bakanlığımıza da başvurulabilir.  

Özel motorlu taşıt sürücüleri kursları ile kursiyer bilgilerinin elektronik ortamda tutulduğu, iş ve işlemlerinin yürütüldüğü Bakanlıkça yönetilen bilgisayar yazılımıdır. 

Özel motorlu taşıt sürücü kursları Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği, Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliği ve Özel Öğretim Kurumları Standartlar Yönergesi hükümlerine göre açılmaktadır.